Markus Zusak - Kitab oğrusu

Markus Zusak'dan oxuduğum növbəti kitab; "Kitab Oğrusu (orj. The Book Thief)". 2005-ci ildə yazmış olduğu bu kitabı ilə yazar yenə də bütün diqqətləri öz üzərinə çəkməyi bacardı.

Kitab, II Dünya Müharibəsi Almaniyasından bəhs edir. O vaxtlarda övladlıq olaraq verilən balaca bir qızın - Liesel Meminger'in yaşadıqları, kitablar, sözcüklər, kəlimələrlə olan əlaqəsi və bunların onun həyatına təsirini, yeni kitabları əldə etmək yollarından (ki əsasən oğurluq edərək) bəhs edir. Kitabı fərqləndirən ən əsas cəhətlərdən biri də bunların hamısının heç rastlaşmadığınız bir roman xarakteri tərəfindən - Ölüm'ün özü tərəfindən danışılmasıdır.

Ölüm Mələyi sizə bir həkayə danışmaq istəsə, durub ona qulaq asmazsınız?

Mən qulaq asdım.

Bu hekayə Liesel adlı bir qızdan, onun sözlərlə tanışlığından, akkordeon çalan atadan, fanatik almanlardan, yəhudi döyüşçüdən və çoxlu oğurluqdan bəhs edir.

Kitabdan gözlədiyim zövqü aldım. Hətta oxumayanda da ağlım kitabda idi, hadisələr günümü zəbt eləmişdi. Oxuyarkən bir şeyi daha dəqiq öyrəndim, daha da əmin oldum ki, sözlər həqiqətən ağılalmaz dərəcədə sehirli şeylərdir. Və sözlərin mahiyyətini anlamaq üçün çoxlu kitab oxumaq lazımdır. Bir kitab dostumun dediyi kimi: "Sözlərin mahiyyətinə varmaq üçün ən yaxşı üsul kitab oxumaqdır. Bu mahiyyətin reallıqla uzlaşmadığını gördükdə ən yaxşı çıxış yolu kitab yazmaqdır. Zira çox oxuyan mütləqdir ki, bir gün yazmaq eşqinə düşəcək." 

Kitabda özümə doğma bildiklərim Liesel'dən başqa Rosa Hubermann və Rudy Steiner oldu. Rosa ögey anası. Ətrafında hər kəsə qəddar görünsə də o qəddarlıqdan qat-qat çoxlu sevgi var idi onda. Rudy isə gördüyüm ən yaxşı dostluq simvollarından idi. Həm sadiq bir dost həm də bir aşiq.

Liesel sözlərin mahiyyətini anladıqca, bir müddət keçdikdən sonra artıq öz hekayəsini yazmağa başlamışdı. Adı da "Kitab Oğrusu". Hekayəsinin birinci səhifəsində yazır: "Bütün bunların qatarla, qarla və öskürən qardaşımla başladığını bilirəm. İlk kitabımı o gün oğurladım. Məzar qazmaqla əlaqədar bir əl kitabı idi və onu oğurlayıb Himmel Küçəsi'nə gətirdim."

Onun həyatını qurtaran da elə sözlər, hekayəsi oldu. Yaşadıqları məhlə bombardıman olunan zaman o zirzəmidə hekayəsini yazırdı. O bombardıman. Sevdiklərini öldürən bombardıman. Hans və Rosa Hubermann, Rudy Steiner və başqaları.. Liesel'in orda sevdiklərinin cəsədləri ilə vidalaşdığı səhnələr çox üzücü, ürək burxan idi. Ölüm özü belə qızın üzünə baxa bilmirdi. Hətta deyim ki, mən göz yaşlarımı saxlaya bilmədim.

Hadisələrin əsası elə bu səhnələrə qədər idi. Yazar məni təəccübləndirərək Ölüm'ü bir də uzun illər sonra Liesel'lə qarşılaşdırdı. Yəni bu vaxt aralığında olan hadisələr danışılmır. Və maraqlıdır ki, yazar qəhrəmanının həyatını öz doğma şəhəri olan Sydney'də sonlandırır. Ölüm orda Liesel'in ruhunu alır və onu gərəkdiyi yerə götürməzdən əvvəl bir yerdə oturub, qızın yazdığı hekayəsini ona verir. "Kitab oğrusu" hekayəsini..

Təhkiyəçi, yəni Ölüm orda Liesel'ə tək bildiyi bir şeyi söylədi. Onu bizə - oxucuya da deyir:

"Bunu kitap hırsızına söyledim, şimdi de size söylüyorum.

*ANLATICIDAN SON BİR NOT*

İnsanlar benim lanetim."

Markus Zusak'ın qələmindən oxuduğum ikinci kitab oldu bu. Gənc yaşda olmasına baxmayaraq yazar həqiqətən sözlərlə yaxşı oynaya bilir. İki əsərinin də dili o qədər axıcıdır ki, kitabları əlimdən qoya bilmirdim.

Kitab haqqında başqa nə yazım deyə düşünürəm amma onu özünü oxumaq burda yazılanları oxumaqdan daha yaxşı, daha zövqvericidir.

Mən "Kitab oğrusu"na aşiq oldum.

Son olaraq: Artıq bu kitaba film çəkilişləri başlayıb. Filmin 2014'də tamamlanacağı bilinir. Rollarda; Geoffrey Rush, Emily Watson, Sophie Nélisse və başqaları.

Əlavə: Yenə bir gün metroda bu kitabı oxuyarkən heç unutmayacağım bir hadisə baş verdi. Kitab oğrusunu hiss etdim. O gün yaşadıqlarımı bu sözlərlə ifadə edə bilərəm:

"Metrodaydım. 

"Kitap Hırsızı"nı oxuyurdum. 

Yanımda balaca bir qız oturmuşdu. 

Eynilə Liesel kimi. 

Bəlkə də ondan balaca idi. 

Əlimdəki kitaba baxırdı. 

Yenə Liesel kimi. 

Bir oğru kimi baxırdı əlimdəki kitaba. 

Kitab oğrusu."